ဇန်နဝါရီ ၂၆၊ ၂၀၂၅ မြင်းခြံမြို့နယ် မြောက်ခြမ်းက ဆင်းဂွတ်ကျေးရွာစာသင်ကျောင်းကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဂျက်တိုက်လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးငယ်တွေ အပါအဝင် အယောက် ၂၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်) မနက် ၇ နာရီ ၅၀ မိနစ်မှာ စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး သေဆုံးသူတွေထဲမှာ ကလေးငယ် ၂ယောက်နဲ့ အမျိုးသမီး ၂ယောက် ပါဝင်တယ်လို့လည်း ကနဦး သတင်းတွေအရ သိရပါတယ်။ အဆိုပါနေရာမှာ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်းမရှိဘဲ စစ်ကောင်စီက အရပ်သားနေရာတွေကို ပစ်မှတ်ထား ဦးတည်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက ဆင်းဂွတ်ကျေးရွာ စာသင်ကျောင်းကို ဂျက်တိုက်လေယာဉ်နဲ့ ပေါက်ကွဲအားပြင်းတဲ့ ဗုံး ၂လုံး ကြဲချခဲ့တဲ့အပြင် MI-35 ရဟတ်ယာဉ်ပေါ်ကနေလည်း စက်သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့သေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဟာ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း အရပ်သားပစ်မှတ်တွေဖြစ်တဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေကို ဦးစားပေးပစ်မှတ်ထားကာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရှိနေတာကြောင့် ဒီလုပ်ရပ်တွေအပေါ် NUG အပါအဝင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေက အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ရှုတ်ချထားပါတယ်။
Author: Ka K
အရေးပေါ် အခြေအနေပေါ်ပေါက်၍ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ အရွယ်ရောက်သူအားလုံးကို စစ်မှုထမ်းရန် စစ်စည်းရုံးခြင်း အမိန့် ထုတ်ဆင့်နိုင်ဟု ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း နည်းဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အသိပညာပေးခြင်းကို အခြေခံပညာကျောင်းများတွင် သင်ရိုးညွှန်းတမ်း ဘာသာရပ်တစ်ခုအဖြစ် ထည့်သွင်းပို့ချရမည် ဇန်နဝါရီ ၂၅ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေး အတွက် အရေးပေါ် အခြေအနေပေါ်ပေါက်၍ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အရွယ်ရောက်သူအား လုံးကို စစ်မှုထမ်းရန် စစ်စည်းရုံးခြင်း အမိန့်ကို စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်နိုင်ကြောင်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ ဇန်နဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်လိုက်သော ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း နည်းဥပဒေ အခန်း ၉ ၊ စစ်စည်းရုံးခြင်း ပုဒ်မ ၄၉ တွင် အထက်ပါအတိုင်း ပြဋ္ဌာန်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၉ တွင် နိုင်ငံတော် ၏ ဒေသတချို့တွင်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံတော်တစ်ဝန်းလုံးတွင် လည်း ကောင်း၊ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအတွက် အရေးပေါ် အခြေအနေ ပေါ်ပေါက်၍ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက စစ်မှု ထမ်းရန် အရွယ်ရောက်သူအားလုံးကိုဖြစ်စေ၊ အချို့ကိုဖြစ်စေ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင် ပြီးသူအားလုံးကို ဖြစ်စေ၊ အချို့ကိုဖြစ်စေ သင့်လျှော်သည့်ဒေသတွင် စစ်စည်းရုံးခြင်း အမိန့် ထုတ်ဆင့်သည့်အခါ ဗဟိုအဖွဲ့သည် သက်ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေး အဖွဲ့အဆင့်ဆင့် ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်းတာဝန်များကို သတ်မှတ်ပေးရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ “ဒီစစ်စည်းရုံးခြင်း ပြဋ္ဌာန်းချက်ကတော့ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ဆိုတာ အသက် ၁၈ နှစ်ကနေ အသက်ကြီးရင့်နေတဲ့ အဘိုး အဘွားတွေအထိ အကျုံးဝင်ပါတယ်။…
■စကခ(၂၁) လက်နက်သိုလှောင်ရုံကို တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးနိုင်ဟု ကနဦး သတင်းရဟု သတင်းရင်းမြစ်ပြော People’s Spring ကချင်ပြည်နယ် ဗန်းမော်မြို့ရှိ အမှတ် (၇၀၀၆) သံချပ်ကာ တပ်ရင်းကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က ယနေ့ ဇန်နဝါရီ ၂၅ရက်ညနေပိုင်း၌ အပြီးသတ် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး သံချပ်ကာယာဥ် ၇ စီး သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့သည်။ KIA သတင်းပြန်ကြားရေးဌာနက (၇၀၀၆) သံချပ်ကာ တပ်ရင်းကို ယနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၂၅ရက်) မွန်းလွဲ ၃နာရီ ၄၅ မိနစ်တွင် KIA ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က သိမ်းရပြီဖြစ်ကြောင်း ရှေ့တန်းတာဝန်ရှိသူများကို ကိုးကားပြီး ယနေ့ ညပိုင်း၌ ကချင်ဘာသာဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။သံချပ်ကာယာဉ် ၇စီးအား သိမ်းရခဲ့ကြောင်းလည်းအတည်ပြုထုတ်ပြန်ထားသည်။ ထို့ပြင်စကခ (၂၁)၊ ခလရ(၄၇)တပ်ရင်းအပါအဝင် ဗန်းမော်ရှိ လက်ကျန်စစ်ကောင်စီ တပ်စခန်းများကိုဆက်လက်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်မည်ဟုအသိပေးထားသည်။ စစ်ကောင်စီက လေကြောင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများ ၊ဒရုန်းဖြင့် အဆက်မပြတ်ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်ဟု သတင်းဖော်ပြထားသည်။ အမှတ်(၇၂) သံချပ်ကာ စစ်ဆင်ရေး ဌာနချုပ်(သစခ) -မုံရွာ လက်အောက်ခံ အမှတ်(၇၀၀၆) သံချပ်ကာ တပ်ရင်း(ဗန်းမော်)အား KIA ပူးပေါင်းတပ်က ယမန်နေ့ ဇန်နဝါရီ ၂၄ရက်ကတည်းက ဝင်ရောက်စီးနင်းနိုင်ခဲ့ပြီး သံချပ်ကာယာဉ် ၄ စီးကို စတင်သိမ်းရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။ ယနေ့(ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့) ညနေ ၄နာရီ တွင် KIA နှင့် ပူးပေင်းတပ်က သံချပ်ကာ တပ်ရင်းကို အပြီးသတ် သိမ်းရခဲ့ရာ သံချပ်ကာယာဉ် စုစုပေါင်း ၇ စီး ရရှိပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်က ကဆက်ပြောသည်။…
People’s Spring စစ်ကောင်စီတပ်အတွင်း အဓမ္မစစ်မှုထမ်းရသူများမှာ တစ်လအတွင်းရာနှင့်ချီ၍ ကရင်နီပူးပေါင်းတပ်များထံအလင်းဝင်လာကြောင်း ကရင်နီအမျိုးသားများကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) တာဝန်ရှိသူက လူထုနွေဦးသို့ပြောသည်။ ဖိအားပေး၍ စစ်ထဲဝင်ခဲ့ရသော စစ်သား သုံးဦးမှာ ကရင်နီအမျိုးသားများကာကွယ်ရေးတပ်(KNDF)ထံ ထပ်မံခိုလှုံ လာကြောင်း KNDF ဗျူဟာ ၂ က ယနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်)တွင် ထုတ်ပြန်သည်။ ခိုလှုံလာသူသုံးဦးသည် စစ်ကောင်စီ၏ အတင်းအဓမ္မ တပ်သားစုဆောင်းခြင်းဖြင့် ကရင်နီဒေသသို့ ရောက်ရှိလာပြီးရှေ့တန်း တနေရာမှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။၎င်းတို့ထွက်ဆိုချက်အရ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နဧပြီလတွင် စစ်ကောင်စီ၏ အတင်းအဓမ္မ တပ်သားသစ်စုဆောင်းခြင်းကိုခံခဲ့ရပြီး ပုသိမ်မြို့တွင် အခြေခံစစ်သင်တန်း ရက်သတ္တပတ် (၁၁)ပတ်ခန့် တက်ရောက်ခဲ့ရသည်။ ထိုနောက် ကရင်နီဒေသ၊ ရှေ့တန်းတနေရာသို့ ပို့ဆောင်ခြင်းခံခဲ့ရကြောင်းသိရသည်။ ဘောလခဲ မြို့အခြေစိုက် အမှတ်( ၄၃၀) ခြေမြန်တပ်ရင်း(ခမရ ၄၃၀)သို့ရောက်ရှိပြီး ဇန်နဝါရီလ ၁၆ ရက်နေ့ကကရင်နီပူးပေါင်းတပ်နှင့်ချိတ်ဆက်ကာ ပြည်သူ့ရင်ခွင်ထံ ခိုလှုံလာခဲ့ကြောင်း အသိပေးသည်။ “စစ်ကောင်စီဘက်က အတင်းအဓမ္မစစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေ ပြဌာန်းပြီးတဲ့နောက်မှာ အတင်းအဓမ္မစစ်မှု ထမ်းစုဆောင်းတာတွေရှိတယ်။အခုဆိုရင် စစ်သင် တန်းတွေပေးတဲ့အပတ်စဥ် ၅ ခု ၆ ခုလောက်ထိပြီးနေပြီ။အဲဒီထဲက အမှန်တကယ်စစ်မှုမထမ်းချင်တဲ့သူတွေရှိတယ်။စစ်ကောင်စီအောက်မှာအမှန်တကယ် စစ်မှုမထမ်းချင်တဲ့သူ၊အတင်းအဓမ္မဖမ်းခံရတဲ့သူတွေက တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို ချိတ်ဆက်လာတဲ့သူတနေ့တ ခြားများ ပြားလာတယ်။ကရင်နီပြည်မှာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေအားလုံးဆီပြေးလာတဲ့ အယောက်ရာနဲ့ချီရှိနေပါပြီ”ဟု KNDF တာဝန်ရှိသူက ပြောသည်။ အလင်းဝင်လာသော စစ်သားသစ်များ၏ အချက်အလက် အသေးစိတ်ကိုမူ ၎င်းတို့ လုံခြုံရေးနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ဖြစ်စဥ်များအတွက် အသိမပေးလိုသေးကြောင်း အထက်ပါတာဝန်ရှိသူက ဆိုသည်။ စစ်တပ်၏ အဓမ္မတပ်သားသစ်စုဆောင်းခံရသူများသည် ရှေ့တန်းရောက်ချိန်တွင် နယ်မြေခံတော်လှန်ရေးအင်အားစုများနှင့်ချိတ်ဆက်ကာ…
စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ကျန်းမာပြီး အသက်ပြည့်မီသည့် လူငယ်များအားလုံးကို ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ နိုင်ငံခြားထွက်ခွင့်မပြုကြောင်း စစ်ကောင်စီကယမန်နေ့က အတည်ပြုလိုက်သည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းကန့်သတ်လိုက်သည်။ စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ကျန်းမာပြီး အသက်ပြည့်မီသည့် လူငယ်များအားလုံးကို ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ နိုင်ငံခြားထွက်ခွင့်မပြုကြောင်း စစ်ကောင်စီကယမန်နေ့က အတည်ပြုလိုက်သည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းကန့်သတ်လိုက်သည်။ စစ်ကောင်စီသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက အသက်သွင်းခဲ့သည့် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ၏ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် နည်းဥပဒေကိုဆက်လက်အသက်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ လျို့ဝှက်အဆင့်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသည့် ထိုနည်းဥပဒေကို Myanmar Now ကရရှိထားပြီး ယင်းဥပဒေတွင် စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ပိုမိုပြင်းထန်သည့်ကန့်သတ်ချက်များပါရှိသည်။ အဆိုပါနည်းဥပဒေ၏အဆိုအရ စစ်ကောင်စီ၏အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများသည် ရပ်ကွက်နှင့်ကျေးရွာများအတွင်းမှ စစ်မှုထမ်းရန်အသက်ပြည့်သူများကို စာရင်းကောက်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုသူတို့ကို မြို့နယ်အဆင့်တွင်စုစည်းပြီး ဆေးစစ်မည်ဟုဖော်ပြထားသည်။ ကျန်းမာပြီးဆေးအဆင့်မီသူများကို စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် မှတ်ပုံတင်သွင်းမည်ဖြစ်သည်။ ဆေးအောင်သူများသည် စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် စောင့်ဆိုင်းနေရမည်ဖြစ်ပြီး စစ်သင်တန်းတက်သည်ဖြစ်စေ၊ စစ်သင်တန်းမတက်ရောက်သေးဘဲ အရပ်သားအဖြစ် နေထိုင်သည်ဖြစ်စေ နိုင်ငံရပ်ခြားသို့ သွားလာခွင့်မရှိကြောင်း စစ်ကောင်စီကကန့်သတ်လိုက်သည်။ စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သူ အမျိုးသား ၆ ဒသမ ၃ သန်း၊ အမျိုးသမီး ၇ ဒသမ ၇ သန်း စုစုပေါင်း ၁၄ သန်းနီးပါးရှိသည်ဟု စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အာဏာရှင်ဟောင်းဗိုလ်ချုပ်သန်းရွှေကရေးဆွဲခဲ့ပြီး အာဏာရှင်လက်သစ်ဗိုလ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၄ တွင်အတည်ပြုခဲ့သည့် စစ်မှုထမ်း ဥပဒေအရ သာမန်အရပ်သားများထဲမှ ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း အမျိုးသားများနှင့် ၁၈ နှစ်မှ ၂၇ နှစ်အတွင်း အမျိုးသမီးများကို ၂ နှစ်အထိ စစ်မှုထမ်းရန် စစ်တပ်က ဆင့်ဆိုနိုင်သည်။ ဆရာဝန်၊ အင်ဂျင်နီယာ၊ စက်မှုလက်မှုပညာ တတ်မြောက်သူ သို့မဟုတ် အခြားအတတ်ပညာတစ်ရပ်ရပ်ဖြင့်…
ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက် အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်း (ကျားဖြန့်) များဖြင့် နာမည်ကြီးသည့် မြဝတီခရိုင်၊ ရွှေကုက္ကိုလ်မြို့သစ်တွင် တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲ စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေကြောင်း ရွှေကုက္ကိုလ်ဒေသခံနှင့် သတင်းရင်းမြစ်များထံက သိရသည်။ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့မှ ၃၀ ရက်နေ့အထိ ရွှေကုက္ကိုလ်မြိုင်မြို့သစ်ရှိ ရထိုက် ဆိုက်နံပါတ် (၃) ရှိ DJ ကွင်းတွင် ပြုလုပ်မည့် တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲတွင် မြန်မာအဆိုတော်များဖြစ်သည့် ဝိုင်းစုခိုင်သိန်း၊ ဟဲလေး၊ ယွန်းမြတ်သူ၊ သာဒီးလူ၊ Bobby Soxer စသည့် အဆိုတော်များလည်း ပါဝင်ဖျော်ဖြေမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ” Free (အလကား) ပွဲ၊ DJ တွေရော ဝိုင်းစုခိုင်သိန်းတို့ သာဒီးလူတို့ ပါတယ်။ အကုန် ဝင်ကြည့်လို့ရတယ် အကြီးအကျယ်လုပ်မှာ” ဟု ရွှေကုက္ကိုလ်တွင် နေထိုင်သူတဦးက မဇ္ဈိမကို ယနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်) တွင် ပြောသည်။ လက်ရှိတွင် အဆိုပါ တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲအတွက် ပွဲပြုလုပ်မည့်နေရာတွင် စတိတ်စင် ပြင်ဆင်နေပြီး သွားရောက်ဖျော်ဖြေမည့် မြန်မာအဆိုတော်များအား ဖေ့ဘုတ်လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ်တွင် ဝေဖန်မှုများလည်း ရှိနေသည်။ ” အပြင်မှာသာ ကျားဖြန့်တွေ ဖမ်းမယ်။ ရွှေကုက္ကိုလ်ဝင်စီးမယ် အသံတွေ မျိုးစုံထွက်နေတာ၊ ဒီမှာက အေးဆေးပဲ။ ဆောက်လုပ်ရေးအသစ်တွေ ဆောက်တဲ့သူဆောက်၊ လူခေါ်တဲ့သူက ခေါ်၊ သွားလာနေကြတာပဲ။ ဒါပေမဲ့ BGF ကတော့ ဒီရက်ထဲ ကားတွေနဲ့ အပြင်ထွက်တာတွေရှိတယ်။ ကျန်တာ ဘာမှမထူးခြားဘူး ပုံမှန်ပဲ” ဟု ရွှေကုက္ကိုလ်ရှိ…
ယမန်နေ့က (ဇန်နဝါရီ ၂၃)အတည်ပြုလိုက်သည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေအရ စစ်ကောင်စီလက်အောက်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် ဝန်ထမ်းများသည် စစ်မှုထမ်းရမည်ဖြစ်သည်။ စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခံရသည့် Non-CDM ဝန်ထမ်းများသည် စစ်ဘက်နှင့်အရပ်ဘက် နှစ်နေရာစလုံးတွင် အမည်စာရင်းပေါက်မည်ဖြစ်သော်လည်း မူလရရှိသည့်ဝန်ထမ်းလစာနှင့် တပ်သားသစ်အဖြစ်ရရှိမည့်လစာနှစ်ခုထဲမှ နှစ်သက်ရာတစ်ခုကိုသာ လက်ခံရရှိမည်ဟု ပြဌာန်းထားသည်။ စစ်ဗိုလ်များသည်အရပ်ဘက်ပြောင်းပါက စစ်ဘက်နှင့်အရပ်ဘက် နှစ်နေရာစလုံးအတွက် နှစ်သီးစားလစာများ ရသော်လည်း စစ်မှုထမ်း Non-CDM ဝန်ထမ်းများကတော့ ယင်းအခွင့်အရေးရရှိမည်မဟုတ်ပါ။ ယင်းအစားNon-CDM ဝန်ထမ်းများသည် ရာထူးတိုးစာမေးပွဲဖြေရန်ရှိလာပါက လူတွေ့နှင့်ရေးဖြေ နှစ်ခုစလုံးအတွက် ဖြေဆိုစရာမလိုဘဲ ကင်းလွတ်ခွင့်ရမည်ဖြစ်သည်။ Non-CDM ဝန်ထမ်းများသည် စစ်မှုထမ်းသတ်မှတ်ကာလပြည့်ပါက အရပ်ဘက်သို့မပြန်ဘဲ အမြဲတမ်းစစ်သားအဖြစ် ဆက်လက်လျှောက်ထားနိုင်ကြောင်းလည်း စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေတွင်ပါဝင်သည်။ အာဏာရှင်ဟောင်းဗိုလ်ချုပ်သန်းရွှေကရေးဆွဲခဲ့ပြီး အာဏာရှင်လက်သစ်ဗိုလ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၄ တွင်အတည်ပြုခဲ့သည့် စစ်မှုထမ်း ဥပဒေအရ သာမန်အရပ်သားများထဲမှ ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း အမျိုးသားများနှင့် ၁၈ နှစ်မှ ၂၇ နှစ်အတွင်း အမျိုးသမီးများကို ၂ နှစ်အထိ စစ်မှုထမ်းရန် စစ်တပ်က ဆင့်ဆိုနိုင်သည်။ ဆရာဝန်၊ အင်ဂျင်နီယာ၊ စက်မှုလက်မှုပညာ တတ်မြောက်သူ သို့မဟုတ် အခြားအတတ်ပညာတစ်ရပ်ရပ်ဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနေသူများဖြစ်ပါက စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အပိုင်းအခြားကို အမျိုးသားဖြစ်ပါက အသက် ၁၈ မှ ၄၅ နှစ်၊ အမျိုးသမီးဖြစ်ပါက အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ အရေးပေါ်အခြေအနေဟု သတ်မှတ်ပါက စစ်မှုထမ်းကာလကို ၅ နှစ်အထိ သက်တမ်းတိုးနိုင်သည်။ Myanmar Now
အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ကျောင်းသား ၁၇ ယောက်ကို အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့တဲ့ ပဲခူးမြို့၊ မုက္ကလကျေးရွာ အလယ်တန်းကျောင်းခွဲက ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီးကို ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက် မနက်မှာ ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ်။ မုလက္ကအလယ်တန်းကျောင်းခွဲမှာ အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ၄ တန်းကျောင်းသားတယောက်ကို ကျောင်းအုပ်ကြီး ဦးသက်ဇော်အောင်က အလိုမတူဘဲ နှစ်ကြိမ်တိုင် အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့တဲ့အပေါ် မိဘဖြစ်သူက တိုင်ကြားတာကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရတာလို့ မြို့ခံတယောက်က DVB ကို ပြောပါတယ်။ “ဖြစ်စဥ်က ၁၅ ရက်ကတည်းကဖြစ်တာ၊ ကလေးကို rape လုပ်တာ နှစ်ရက်ဆက်တိုက်၊ မိဘတွေက ကလေးကပြန်ပြောမှသိတာ၊ အဲဒီကျမှ ရဲစခန်းတိုင်တာ၊ အဲဒီလိုတိုင်မှ rape လုပ်ခံရတာ ၁၇ ယောက်တောင် ရှိပြီဆိုတာ သိရတာ။” ကျောင်းအုပ်ကြီး ဦးသက်ဇော်အောင်ဟာ အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ကလေးငယ် ၁၇ ယောက်ကို ကျောင်းအုပ်ကြီးရုံးခန်းနဲ့ သူနေထိုင်ရာအိမ်မှာ လိင်တူဆက်ဆံခဲ့တာကြောင့် မိဘတွေက အမှုဖွင့်ထားတာလို့ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့နီးစပ်တဲ့ သတင်းအရင်းအမြစ်က DVB ကို ပြောပါတယ်။ “ကျောင်းသားမိဘတွေကိုယ်တိုင် အမှုဖွင့်တာ၊ ကလေးတွေကို ကျောင်းအုပ်ကြီးရုံးခန်းနဲ့ ဆိုင်တီရွာက သူ့နေအိမ်မှာလည်း rape လုပ်တာ၊ ရဲစခန်းဘက်ကတော့ စစ်ဆေးနေတုန်း၊ ဒါမျိုးက နောက်လူတွေ မလုပ်ရဲအောင် ဝန်ထမ်းကနေ အရင်နားပစ်လိုက်ရမှာ။” ဒီလိုပြစ်မှုမျိုးကို သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ အရေးယူ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း မရှိပါက ဆရာနဲ့ ကျောင်းသားမိဘတွေကြား ယုံကြည်မှု ကင်းမဲ့သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ မြို့ခံတွေက ဝေဖန်ကြပါတယ်။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီး ၂၀၂၁ မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း မုဒိမ်းမှု ၁,၂၆၀ ရှိခဲ့ပြီး…
People’s Spring ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) နှင့် မဟာ မိတ်များပူးပေါင်း ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေသည့်ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွင် စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်-စကခ(၂၁)စကခမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ် ဒဏ်ရာအပြင်းထန်ရရှိသွားပြီး ယနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၂၃ ) နေ့လယ်ပိုင်းတွင် ရဟတ်ယာဉ်ဖြင့်လာရောက်သယ်ဆောင်သွားကြောင်းစစ် ရေးသတင်းရင်းမြစ်အချို့ကကပြောသည်။ “စကခ(၂၁)ထဲကို ရဟတ်ယာဉ်ဆင်းပြီး ဒဏ်ရာရတွေကိုခေါ်သွားတယ်။ အဲဒီထဲမှာ စကခမှူး ပါသွားတယ်လို့သတင်းရတယ်” ဟု ကချင်စစ်ရေးသ တင်းရင်းမြစ်ကပြောသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်မှာ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များကပစ်ခတ်သော လက်နက်ကြီး ထိမှန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အခြားစစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်တဦးကလည်းပြောသည်။သို့သော်ဒဏ်ရာရရှိမှု အခြေအနေအသေးစိပ်ကိုမူ မသိရသေးပေ။ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA) နှင့် မဟာမိတ်များ၏ ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို ဒီဇင်ဘာ၄ရက်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး မြို့ပေါ်နေရာများစုကိုထိန်းချုပ်ထားသည်။ စစ်ကောင်စီသည် စကခ (၂၁)ထဲမှနေ၍ ခုခံနေပြီး KIAကလည်း ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ထားသည်ဟု သတင်းရရှိသည်။ တိုက်ပွဲကာလ ရက် ၅၀ ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့အချို့ကို KIAက သိမ်းယူထားသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက လေ ကြောင်းပစ်ကူအဓိကအသုံးပြု၍ စကခ(၂၁) ထဲမှနေ၍ ခုခံတိုက်ခိုက်နေသည်။ KIA ကလည်းစစ်ကောင်စီတပ်ကို ကုန်လမ်း ၊ရေလမ်းမှစစ်ကူမပို့နိုင်အောင် ပတ်ဆို့ ဝိုင်းရံ၍ တိုက်ခိုက်နေသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်သည် စစ်တက္ကသိုလ်အမှတ်စဉ်(၄၁) ဆင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ -၂၀၁၇က အနောက်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)တွင် ဗိုလ်မှူးကြီးရာထူးဖြင့် စစ်ဦးစီးမှူး ပထမတန်း(စစ်ဆင်ရေး) တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ရခိုင်ပြည်နယ်၌ လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးမှိုင်းတိုက်၍ ပဋိပက္ခဖန်တီးရန် စစ်တပ်က ကြိုးပမ်းမှုတိုင်းတွင် ဗိုလ်မှူးချုပ်( ယင်းအချိန်က ဗိုလ်မှူးကြီး) တင်မင်းလတ်က လူမျိုးရေးမုန်းတရားများ လူမှုကွန်ရက်၌ လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ အမျိုး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မည်ဟု ၎င်းသုံးသည့် ဖေ့စ်ဘွခ်လူမှုကွန်ရက်အကောင့်၌ မကြာခဏရေးတင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ နပခတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ်…
ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရန်ကုန်မြို့၊ တောင်ဥက္ကလာမြို့နယ် ၅ ရပ်ကွက်မှ ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးခံရသော အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ် ကိုခန့်ဟိန်း အပါအဝင် သူငယ်ချင်း လူငယ် ၆ ဦးမှာ စစ်မှုထမ်းသင်တန်း ဆင်းလာပြီးနောက် ရခိုင်ပြည်နယ် ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်သို့ ပို့ဆောင်ခံလိုက်ရကာ ပျောက်ဆုံးနေကြောင်း မိဘဆွေမျိုးများနှင့်နီးစပ်သော သတင်းရင်းမြစ်က ရန်ကုန်ခေတ်သစ် သတင်းဌာနထံသို့ ပြောဆိုသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် တောင်ဥက္ကလာမြို့နယ် ၅ ရပ်ကွက်၌ နေထိုင်သော အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ် ကိုခန့်ဟိန်း အပါအဝင် လူငယ် ၆ ဦးသည် နေအိမ်ရှေ့တွင် ဂိမ်းထိုင်ဆော့နေစဉ် အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီ တပ်သားများက ပေါ်တာဆွဲ ဖမ်းဆီးသွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီ တပ်က လူငယ် ၆ ဦးကို ဖမ်းဆီးပြီးနောက် ခမရ ၄၃၅-၄၃၆ တပ်ရင်းထဲသို့ ခေါ်ဆောင်ခဲ့ ကြောင်း၊ ယင်းမှတစ်ဆင့် ဘုရင့်နောင် စစ်ကြောရေးတပ်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် လှည်းကူးမြို့နယ်ရှိ စစ်မှုထမ်း စစ်သင်တန်းကျောင်းသို့ ပို့ဆောင် ခဲ့ကြောင်း၊ စစ်မှုထမ်း စစ်သင်တန်း တက်ရောက်နေစဉ် မိသားစုဝင်များနှင့် တွေ့ဆုံခွင့်မပေးဘဲ စစ်သင်တန်းဆင်းပြီးနောက် တစ်ပတ်အကြာတွင် လူငယ်များကို ရခိုင်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ကြောင်း သိရှီရသည်။ စစ်တပ်က လူငယ် ၆ ဦးကို လေယာဉ်ဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် အဆက်အသွယ်ပြတ်တောက်ခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါလူငယ် ၆ ဦးမှာ ရခိုင်ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်တိုက်ပွဲတွင်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိထားသည်ဟု ဆက်သွယ်ပြောဆိုလာပြီးနောက်…