အရေးပေါ် အခြေအနေပေါ်ပေါက်၍ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ အရွယ်ရောက်သူအားလုံးကို စစ်မှုထမ်းရန် စစ်စည်းရုံးခြင်း အမိန့် ထုတ်ဆင့်နိုင်ဟု

ဇန်နဝါရီ ၂၅

အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းရမည့် လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းဆင့် ခေါ်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ပြည်ပထွက်ခွာခွင့် မရှိစေရဆိုသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေတွင် တရားဝင်ပြဋ္ဌာန်း ၍ စတင်ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း အဆိုပါ နည်းဥပဒေအရ သိရှိရသည်။

ဇန်နဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့ စစ်ကောင်စီက ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်း ဥပဒေတွင် စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သော အသက် အရွယ်များအားလုံးသည် မဖြစ်မနေ စာရင်းသွင်းမှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း နည်း ဥပဒေ အခန်း ၁၀ အထွေထွေ ပြဋ္ဌာန်းချက် ၏ ပုဒ်မ ၅၀ တွင် ဆေးစစ်အောင်မြင်ပြီးသူသည် ပြည်သူ့ စစ်မှုထမ်းခြင်းမှ ကင်း လွတ်ခွင့်ပြုရန်ဖြစ်စေ၊ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရမည့် ကာလအပိုင်း အခြားကို လျှော့ပေါ့ပေးရန် ဖြစ်စေ သီးခြားဖော်ပြထားသည့်ကာလ အပိုင်းအခြားတစ်ခုအထိ ရွှေ့ ဆိုင်းရန် ဖြစ်စေ လျှောက်ထားခဲ့ပါက ယင်းလျှောက်ထားမှု အပေါ် ဗဟိုအဖွဲ့ထံမှ ခွင့်ပြုမိန့်မရမီ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာခွင့် မရှိစေရ ဟု ပြဋ္ဌာန်းထား သည်။

ထို့ပြင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်း ဥပေဒ ပုဒ်မ ၅၁ တွင် စစ်မှုထမ်းရန် အမိန့်စာရရှိသူသည် ဗဟိုအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်မရရှိဘဲ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာခွင့်မရှိစေရ ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပြန်သည်။

အလားတူ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း နည်းဥပဒေ၏ ပုဒ်မ ၅၂ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွင်မူ စစ်မှု ထမ်းရန် ပုဒ်မ ၅၀ နှင့် ပုဒ်မ ၅၁ တို့တွင် အကျုံးဝင်သူများ စာရင်းကို သက် ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများသို့ ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြ ဌာန်း ထားသည်။

“ပုဒ်မ ၅၀ နဲ့ ပုဒ်မ ၅၁ က စစ်မှုထမ်းရမယ့် အသက် အကျုံးဝင်နေတဲ့ လူငယ်တွေကို ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ပြည်ပထွက်ခွာခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်ပြီလို့ ပြောလို့ရတယ်။ ပုဒ်မ ၅၀ မှာ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဆေးစစ်အောင်မြင်ပြီးသူကို ပြည်ပထွက်ခွင့် ပိတ်တယ်။ ပုဒ်မ ၅၁ မှာ စစ်မှုထမ်းဖို့ အမိန့်စာရရှိသူကလည်း ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာခွင့်မရှိစေရ လို့ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်။ စစ်မှုထမ်းဖို့ အသက် အရွယ် အကျုံးဝင်သူတွေကို စာရင်းကောက် ပြီး ပေးပို့ မှတ်ပုံတင်ထားတယ်။ အဲဒီစာရင်းကို ဝန်ကြီးဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လေဆိပ်တွေကိုလည်း ပေးပို့ထားမယ်လို့ ပါတယ်။ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေက သရေပင်းလို လိုရင် လိုသလို ဆွဲချဲ့လို့ရတော့ လူငယ်တွေအားလုံး သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ သဘောပဲ။ နိုင်ငံခြားထွက်မယ်ဆိုရင် စစ်မှုထမ်းပြီးကြောင်း လက်မှတ်၊ သူတို့ ထုတ်ပေးတဲ့ စစ်မှု ထမ်းရန် ရွှေ့ဆိုင်းခွင့်၊ ကင်းလွတ်ခွင့်၊ လျှော့ပေါ့ခွင့် လက်မှတ် တွေ တင် ပြမှ ပြည်ပထွက်ခွင့် ပြုတော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ရန်ကုန်မြို့မှ တရား လွှတ်တော် ရှေ့နေတစ်ဦးက ပြောဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးဗဟိုအဖွဲ့မှ တိုင်း/ပြည်နယ်၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ် စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးအဖွဲ့များအထိ အဆင့်ဆင့် ဖွဲ့စည်းမည်ဖြစ်ပြီး ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများက စစ်မှုထမ်းရမည့် လူငယ်များ စာရင်းကို ပြုစု မှတ်ပုံ တင် ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပေးပို့ထားသော စာရင်းပါ လူငယ်များ သည် စစ်မှုထမ်းရန် အဆင့်သင့်ရှိကြောင်း ကာယကံရှင် သို့မဟုတ် မိသားစုဝင်က သတင်း ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ပြီး သတင်းပေးပို့ရန် ပျက်ကွက်ပါက ဥပဒေဖောက် ဖျက်ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

“နည်းဥပဒေက စစ်မှုထမ်းဖို့ သတင်းပို့ဖို့ ပျက်ကွက်ရင်၊ စစ်မှုထမ်းရမယ့် လူ ငယ်က ထွက်ပြေးသွားရင် မိသားစုဝင်တွေကိုပါ အရေးယူမယ့် ပြဋ္ဌာန်းချက်မျိုးလည်း မြင်တွေ့ရတယ်။ ဥပမာဆိုရင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း နည်းဥပေဒ ပုဒ်မ ၃၃ (က)နဲ့ (ခ) ဟာ အဲဒီပြဋ္ဌာန်းချက်ဖြစ်ပါတယ်” ဟု တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။

အသက် ၁၈ နှစ်မှ အသက် ၃၅ နှစ်အတွင်း လူငယ်များအနေဖြင့် စစ်မှု ထမ်းရန် ပျက်ကွက်လျှင် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း၊ စစ်မှုထမ်းရန်တိမ်းရှောင်ကြံစည်လျှင် ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်​ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း၊ စစ်မှု ထမ်းရန် ပျက်ကွက်သူ၊ တိမ်းရှောင်ရန် ကြိုးစားသူကို ကူညီပါက ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ် ချမှတ်နိုင်ကြောင်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားကြောင်း သိရှိရသည်။

စစ်ကောင်စီက ပြဋ္ဌာန်းထားသော ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေတွင် စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူ ဆိုသည်မှာ အမျိုး သားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၃၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်း ကောင်း၊ အမျိုးသမီးဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၂၇ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်းကောင်း၊ ကျွမ်းကျင်သူ အမျိုးသားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၄၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားကိုလည်းကောင်း၊ ကျွမ်းကျင်သူ အမျိုးသမီးဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၃၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားကိုလည်းကောင်း ဆိုလိုကြောင်း သိရှိရသည်။

စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ကျန်းမာပြီး အသက်ပြည့်မီသည့် လူငယ်များအားလုံးကို ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ နိုင်ငံခြားထွက်ခွင့်မပြုကြောင်း စစ်ကောင်စီကယမန်နေ့က အတည်ပြုလိုက်သည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းကန့်သတ်လိုက်သည်။

စစ်ကောင်စီသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက အသက်သွင်းခဲ့သည့် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ၏ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် နည်းဥပဒေကိုဆက်လက်အသက်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လျို့ဝှက်အဆင့်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသည့် ထိုနည်းဥပဒေကို Myanmar Now ကရရှိထားပြီး ယင်းဥပဒေတွင် စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ပိုမိုပြင်းထန်သည့်ကန့်သတ်ချက်များပါရှိသည်။

အဆိုပါနည်းဥပဒေ၏အဆိုအရ စစ်ကောင်စီ၏အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများသည် ရပ်ကွက်နှင့်ကျေးရွာများအတွင်းမှ စစ်မှုထမ်းရန်အသက်ပြည့်သူများကို စာရင်းကောက်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုသူတို့ကို မြို့နယ်အဆင့်တွင်စုစည်းပြီး ဆေးစစ်မည်ဟုဖော်ပြထားသည်။

ကျန်းမာပြီးဆေးအဆင့်မီသူများကို စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် မှတ်ပုံတင်သွင်းမည်ဖြစ်သည်။

ဆေးအောင်သူများသည် စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် စောင့်ဆိုင်းနေရမည်ဖြစ်ပြီး စစ်သင်တန်းတက်သည်ဖြစ်စေ၊ စစ်သင်တန်းမတက်ရောက်သေးဘဲ အရပ်သားအဖြစ် နေထိုင်သည်ဖြစ်စေ နိုင်ငံရပ်ခြားသို့ သွားလာခွင့်မရှိကြောင်း စစ်ကောင်စီကကန့်သတ်လိုက်သည်။

စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သူ အမျိုးသား ၆ ဒသမ ၃ သန်း၊ အမျိုးသမီး ၇ ဒသမ ၇ သန်း စုစုပေါင်း ၁၄ သန်းနီးပါးရှိသည်ဟု စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အာဏာရှင်ဟောင်းဗိုလ်ချုပ်သန်းရွှေကရေးဆွဲခဲ့ပြီး အာဏာရှင်လက်သစ်ဗိုလ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၄ တွင်အတည်ပြုခဲ့သည့် စစ်မှုထမ်း ဥပဒေအရ သာမန်အရပ်သားများထဲမှ ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း အမျိုးသားများနှင့် ၁၈ နှစ်မှ ၂၇ နှစ်အတွင်း အမျိုးသမီးများကို ၂ နှစ်အထိ စစ်မှုထမ်းရန် စစ်တပ်က ဆင့်ဆိုနိုင်သည်။

ဆရာဝန်၊ အင်ဂျင်နီယာ၊ စက်မှုလက်မှုပညာ တတ်မြောက်သူ သို့မဟုတ် အခြားအတတ်ပညာတစ်ရပ်ရပ်ဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနေသူများဖြစ်ပါက စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အပိုင်းအခြားကို အမျိုးသားဖြစ်ပါက အသက် ၁၈ မှ ၄၅ နှစ်၊ အမျိုးသမီးဖြစ်ပါက အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။

အရေးပေါ်အခြေအနေဟု သတ်မှတ်ပါက စစ်မှုထမ်းကာလကို ၅ နှစ်အထိ သက်တမ်းတိုးနိုင်သည်။